Kedu ụdị ire ere redio kacha adịkarị?Olee otú anyị ga-esi chebe onwe anyị pụọ ná mmetụta ọjọọ nke radieshon na-akpata?
Dabere n'ụdị irighiri ihe ma ọ bụ ebili mmiri nke oghere ahụ na-ewepụta ka ọ kwụsie ike, enwere ụdị ire ere redio dị iche iche na-eduga na ionizing radieshon.Ụdị ndị a na-ahụkarị bụ akụkụ alfa, ihe beta, ụzarị gamma na neutrons.
Alfa radieshon
Ọkpụkpụ Alfa (Infographic: A.Vargas/IAEA).
N'ime radieshon alfa, nuclei ndị na-ere ure na-ahapụ ụmụ irighiri ihe dị arọ ma nwee ezigbo chaja ka ha wee kwụsie ike.Ihe ndị a enweghị ike ịbanye n'akpụkpọ ahụ anyị iji merụọ ahụ, a pụkwara ịkwụsị ya site n'iji ọbụna otu mpempe akwụkwọ.
Otú ọ dị, ọ bụrụ na a na-ebuba ihe ndị na-emepụta alfa n'ime ahụ site na iku ume, iri nri, ma ọ bụ ịṅụ ihe ọṅụṅụ, ha nwere ike ikpughe anụ ahụ dị n'ime ya ozugbo, ya mere, mebie ahụ ike.
Americium-241 bụ ihe atụ nke atọm nke na-emebi site na akụkụ alfa, a na-ejikwa ya na ihe nchọpụta anwụrụ ọkụ n'ofe ụwa.
beta radieshon
Beta ire ere (Infographic: A.Vargas/IAEA).
Na beta radieshon, nuclei na-ahapụ obere irighiri ihe (elektrọn) nke na-abanye n'ime karịa mkpụrụ irighiri alfa ma nwee ike gafere dịka ọmụmaatụ, 1-2 centimita mmiri, dabere na ike ha.N'ozuzu, mpempe akwụkwọ aluminom nke dị milimita ole na ole nwere ike ịkwụsị radieshon beta.
Ụfọdụ n'ime atọm anaghị akwụsi ike nke na-ebupụta radieshon beta gụnyere hydrogen-3 (tritium) na carbon-14.A na-eji Tritium, n'etiti ndị ọzọ, na ọkụ mberede iji gosi akara ọpụpụ n'ọchịchịrị.Nke a bụ n'ihi na beta radieshon si tritium na-eme ka ihe phosphor na-enwu mgbe radieshon na-emekọrịta ihe, na-enweghị ọkụ eletrik.A na-eji Carbon-14, dịka ọmụmaatụ, dee ihe dị n'oge gara aga.
Ụzarị Gamma
Ụzarị Gamma (Infographic: A.Vargas/IAEA).
Ụzarị Gamma, nke nwere ngwa dị iche iche, dị ka ọgwụgwọ ọrịa kansa, bụ radieshon electromagnetic, yiri X-ray.Ụzarị gamma ụfọdụ na-esi n'ahụ́ mmadụ na-agafe kpọmkwem n'emeghị ihe ọjọọ, ebe ndị ọzọ na-abanye n'ahụ ahụ ma nwee ike imebi ya.Enwere ike ibelata ike nke ụzarị gamma ka ọ bụrụ ọkwa nke na-ebute obere ihe ize ndụ site na nnukwu mgbidi kọnkịrị ma ọ bụ led.Nke a bụ ya mere mgbidi ụlọ ọgwụgwọ redio na ụlọ ọgwụ maka ndị ọrịa cancer ji buru oke ibu.
Neutron
Fission nuklia n'ime ihe nrụpụta nuklia bụ ihe atụ nke mmeghachi omume yinye redioaktivu nke neutron kwadoro (Ihe eserese: A. Vargas/IAEA).
Neutron bụ ihe dịtụ oke oke nke bụ otu n'ime ihe ndị bụ isi nke nucleus.Ha anaghị akwụ ụgwọ ya mere ha anaghị emepụta ionization ozugbo.Ma mmekọrịta ha na atom nke ihe nwere ike ime ka alfa-, beta-, gamma- ma ọ bụ X-ray, nke na-ebute ionization.Neutron na-abanye n'ime ma enwere ike ịkwụsị ya naanị site na nnukwu konkịtị, mmiri ma ọ bụ paraffin.
Enwere ike ịmepụta Neutron n'ụzọ dị iche iche, dịka ọmụmaatụ na ndị na-emepụta ngwá agha nuklia ma ọ bụ na mmeghachi omume nuklia malitere site na oke ike dị elu na ọkụ ọkụ.Neutrons nwere ike ịnọchite anya isi iyi nke ionizing radieshon na-apụtaghị ìhè.
Oge nzipu: Nov-11-2022